فرمت : WORD تعداد صفحه :22
واژههای کلیدی: آنزیم CPK، آنزیم LDH، فعالیت تداومی، فعالیت تناوبی، انقباض برونگرا.
مقدمه
ورزش و حرکت موجب رشد و توسعه فعالیت سیستمهای تشکیلدهندهی بدن همانند افزایش ظرفیت سیستم قلبی- عروقی، افزایش در ظرفیت حیاتی ریهها و جذب اکسیژن، تقویت سیستم عضلانی جهت بهبود اعمال روزمره و بهبود فیزیولوژیک تطابق انسان با شرایط مختلف محیطی میگردد. به همین دلیل، عدهای از مردم در خصوص نقش مهم فعالیت بدنی آگاهی لازم را کسب نموده و به شرکت در رشتههایی نظیر: پیادهروی، کوهنوردی، ورزشهای صبحگاهی و همگانی که به امکانات زیادی نیاز ندارند، روی آوردهاند.
کوهنوردی فعالیتی همگانی، مفرح و تابع روابط گروهی میباشد که، تحت تأثیر شرایط محیطی از جمله: شیب مسیر، ارتفاع از سطح دریا و فصل فعالیت قرار میگیرد. در این ورزش، استراحتهای کوتاه بین فعالیت به ازای هر ساعت، 10 دقیقه حایز اهمیت است، البته باید از استراحتهای طولانی مدت بهخصوص در هوای سرد اجتناب ورزید (7).
در این زمینه بیتوجهی به شدت کار، مدت و نوع انقباض عضلانی ممکن است موجب آسیب بافت شود که به آزردگی عضلانی اطلاق شده است. یعنی، هنگامی که، ساختار و عملکرد عضلات اسکلتی دچار حالت ناخوشایند و درد میشوند که، بیشتر در نتیجه فعالیتهای برونگرا بروز میکند. در طول این مدت از قدرت عضلانی کاسته شده و عضله به حالت سست و ناکارآمد، باقی میماند و ممکن است تا چند روز ادامه داشته باشد (12، 11، 3). این پدیده که در پیشینه علوم ورزشی به آن کوفتگی یا آزردگی عضلانی اطلاق میشود، در سالهای اخیر مورد توجه خاص پژوهشگران قرار گرفته است.
در همین مدت نشانگرهای بیوشیمیایی کوفتگی CPK و LDH به داخل خون ترشح میشود. غلظت این دو آنزیم در عضلات اسکلتی و میوکارد بیشتر است (11). برخی از این آنزیمها که به درون سرم راه یافتهاند، از سلولهای آسیبدیده منشأ میگیرند. افزایش میزان آزادسازی آنزیمها در گردش خون ممکن است حتی، بدون نکروز بافتی اتفاق افتد. آنزیم لاکتات دهیدروژناز، روند اکسیداسیون برگشتپذیر لاکتات به پیروات را کاتالیز میکند و به نحو گسترده در نسوج پستانداران پراکنده است (14، 1).
تغییرات این آنزیم دیرتر از کراتین کیناز رخ میدهد و غلظت آن در ظرف
روش تحقیق:
جامعه آماری شامل 19 دانشآموز پسر 15 تا 18 ساله مبتدی بود که به صورت تصادفی از بین دانشآموزان مقطع متوسطه شهر همدان انتخاب شدند و سابقه عضویت منظم در تیمهای ورزشی را نداشتند.
متغیرهای مستقل شامل: 1- پایین آمدن از ارتفاع 3000 متر تا ارتفاع 2000 متر (مسافت 14 کیلومتر). 2- برانگیختگی انقباض برونگرا به دو گونه پیادهروی تداومی و تناوبی به سمت پایین کوه.
و متغیرهای وابسته شامل: تغییرات آنزیمهای CPK, LDH در مراحل قبل، بلافاصله، 24 و 27 ساعت پس از فعالیت میباشد.
مراحل اجرای آزمون: برای اندازهگیری توان هوازی و تخمین سطح آمادگی اولیه دانشآموزان از آزمون زیر بیشینه استراند[1] (170[2]PWC-) روی دوچرخه کارسنج (ارگومتر) استفاده شد (4).
جدول 1ـ مشخصات آنتروپومتریک و مراحل اجرای فعالیت زیربیشینه، چرخ کارسنج
متغیرها |
گروه تداومی |
گروه تناوبی |
||
میانگین |
انحراف معیار |
میانگین |
انحراف معیار |
|
سن (سال) |
4/16 |
27/1 |
4/16 |
88/0 |
قد (سانتیمتر) |
166 |
13/10 |
6/165 |
42/7 |
وزن (کیلوگرم) |
78/55 |
17/12 |
62/56 |
90/9 |
محیط ران (سانتیمتر) |
57/46 |
52/5 |
55/47 |
92/4 |
لایه چربی زیرپوستی ران (میلیمتر) |
25/15 |
98/3 |
11/15 |
75/2 |
سطح مقطع ران (سانتیمتر مربع) |
4/147 |
40 |
149 |
27 |
ضربان قلب استراحت (زنش در دقیقه) |
2/69 |
70/6 |
71 |
46/4 |
ضربان قلب فعالیت (زنش در دقیقه) |
8/138 |
00/11 |
8/140 |
62/11 |
ظرفیت هوازی (میلیلیتر در دقیقه) |
29/60 |
89/14 |
54/57 |
63/9 |
درصد ضربان قلب ذخیره |
6/53 |
5/5 |
55 |
5/5 |
[1]- Astrand.
[2]- Physical Work Capacity.